คาบาเร่ต์ : พื้นที่ของสาวประเภทสอง

Abstract

รายงานการศึกษาเล่มนี้เป็นการศึกษาอาชีพคาบาเร่ต์ที่เป็นพื้นที่ของสาวประเภทสองซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีความเฉพาะกลุ่ม ศึกษาโดยเก็บข้อมูลจากผู้ให้ข้อมูลเป็นนักแสดงคาบาเร่ต์ซึ่งนิยามตัวเองว่ากะเทยซึ่งกระจายอยู่ตามโรงละครคาบาเร่ต์ต่าง ๆ รวมไปถึงแหล่งท่องเที่ยวที่ชาวต่างชาตินิยมเช่น เรือสาราญเจ้าพระยาตลอดจนแหล่งท่องเที่ยวกลางคืน ด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึก โดยการศึกษาก่อนหน้าพบว่าสังคมยังมองว่าสาวประเภทสองและกะเทยยังเป็นเพศนอกบรรทัดฐานและไม่สามารถทางานหรือดารงอยู่เหมือนกับคนทั่วไปได้อย่างเช่นเรื่องของการแต่งกายในงานราชการที่ไม่ต้องแต่งตามเพศกาเนิดเท่านั้นซึ่งสร้างความลาบากใจในการทางาน รวมไปถึงโครงสร้างที่ไม่เอื้ออานวยต่อการดารงชีวิต และการสร้างภาพจากสื่อที่บางครั้งนาเสนอภาพด้านหนึ่งของชีวิตสาวประเภทสอง นอกจากนี้ยังมีเรื่องของพื้นที่ที่มักจะแสดงความวัฒนธรรมย่อยและเฉพาะของสาวประเภทสองเช่น หมอลา ซึ่งการศึกษาเรื่องนี้มุ่งเน้นถึงคาบาเร่ต์ ความเป็นพื้นที่เฉพาะของสาวประเภทสอง

ผลการศึกษาพบว่าอาชีพคาบาเร่ต์ยังเป็นอาชีพที่กลายเป็นภาพจาที่ติดตัวสาวประเภทสองที่สื่อออกมาให้คนภายนอกรับรู้ ทั้งนี้เองเป็นเพราะการดารงอยู่ของสาวประเภทสองในพื้นที่ที่ปฏิบัติต่อคาบาเร่ต์ จนสาวประเภทสองเป็นภาพแทนของคาบาเร่ต์โดยที่คาบาเร่ต์เองก็เป็นพื้นที่แห่งภาพตัวแทน คาบาเร่ต์ พื้นที่ที่เฉพาะของคาบาเร่ต์สะท้อนให้เห็นว่าสังคมนั้นยังมีการขับเบียดเพศที่สามจนเกิดพื้นที่เฉพาะขึ้น การเลือกทาอาชีพอื่นก็ยังถูกตีอยู่ในกรอบที่จากัดและแคบซึ่งไม่ต่างจากการเบียดขับอีกรูปแบบหนึ่งซึ่งสามารถมองได้ว่าสังคมเองก็ไม่ได้มีพื้นที่ให้สาวประเภทสองเช่นกันและการเข้ามาสู่อาชีพคาบาเร่ต์เป็นการสร้างพื้นที่ตรงนี้ซ้า ๆ ให้แก่สาวประเภทสองด้วยกันเองผ่านการชักชวนกันในกลุ่ม ซึ่งแสดงให้เห็นพื้นที่ของสาวประเภทสองที่มาก่อนอยู่หน้านั้นแล้วไม่ว่าจะเป็น โรงเรียน หรือมหาวิทยาลัย

และประเด็นที่สาคัญอีกอย่างคือเรื่องเพศ กะเทยแล้วเป็นเรื่องของการเลือกแสดงออกไม่มีนิยามตายตัวเสมอไปขึ้นอยู่กับสถานการหรือบริบท โดยเป็นการหยิบยกสิ่งที่มีอยู่มาก่อนมาปรับใช้และปฏิบัติใหม่อย่างซ้า ๆ ผ่านการแสดงออกตามเงื่อนไขบริบท