ร่องรอยพุทธศาสนาสมัยทวารวดีบริเวณลุ่มแม่น้ำลพบุรี-ป่าสักศึกษาจากหลักฐานทางโบราณคดีประเภทศิลปกรรมและจารึก

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงอิทธิพลของพุทธศาสนาที่พบในเมืองโบราณสมัยทวารวดีบริเวณลุ่มแม่น้ำลพบุรี-ป่าสัก ว่าได้รับอิทธิพลมาจากแหล่งใดบ้าง ตลอดจนศึกษาถึงคติความเชื่อในพุทธศาสนานิกายต่าง ๆ จากหลักฐานทางโบราณคดีประเภทศิลปกรรมและจารึกรวมทั้งศึกษาถึงความสำคัญของพื้นที่บริเวณลุ่มแม่น้ำลพบุรี-ป่าสัก ในสมัยทวารวดีที่เป็นเสมือนดินแดนของเส้นทางผ่านวัฒนธรรมทวารวดีระหว่างเมืองโบราณสมัยทวารวดีในลุ่มแม่น้ำแม่กลอง-ท่าจีน ไปสู่เมืองโบราณสมัยทวารวดีบริเวณลุ่มแม่น้ำชีตอนกลางและศึกษาถึงความสัมพันธ์ทางวัฒนธรรมทางพุทธศาสนาระหว่างเมืองโบราณในสมัยทวารวดีทั้ง 3 ลุ่มแม่น้ำว่ามีความสัมพันธ์ในการส่งผ่านหรือรับอิทธิพลทางพุทธศาสนาซึ่งกันและกันในรูปแบบใดบ้าง จากผลการวิเคราะห์หลักฐานทางโบราณคดีแสดงให้เห็นว่าร่องรอยของพุทธศาสนาสมัยทวารวดีที่ปรากฏอยู่ในเมืองโบราณสมัยทวารวดีบริเวณลุ่มแม่น้ำลพบุรี-ป่าสัก มีความหลากหลายและหลักฐานทางโบราณคดีประเภทต่าง ๆ ก็แสดงให้เห็นถึงคติความเชื่อในพุทธศาสนา ทั้งพุทธศาสนานิกายเถรวาทและนิกายมหายาน และแสดงให้เห็นความสัมพันธ์กับเมืองโบราณสมัยทวารวดีในลุ่มแม่น้ำแม่กลอง-ท่าจีน เมืองโบราณสมัยทวารวดีบริเวณลุ่มแม่น้ำชีตอนกลางและเมืองโบราณสมัยทวารวดีในภูมิภาคอื่น ๆ รวมถึงเมืองโบราณที่มีอายุร่วมสมัยทวารวดีในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ด้วยเช่นเดียวกัน

This research is to study about Buddhism that found in The Lopburi – Basak valleys basin in Dvaravati period, where it from? Including to study the religious in various Buddhist sects from archeological evidences art and inscription. And study to the important of Lopburi-Basak valley basin in Dvaravati period that likewise the line of cultural transmit between old Dvaravati city in Mae-klong and Thachin valley basin to the old Dvaravati city in Chi valley basin and study cultural Buddhism relationship between them. From the archeological analysis indicate that traces of Dvaravati Buddhism in Lopburi-Basak valley basin is various and have both Hinayana and Mahayana sects and indicate the relation with Dvaravati city in Mae-klong-Thacin and Chi valley basin included another Dvaravati city in other part of Thailand and the city in same period in South east asia.