บรรยากาศแห่งความสงบในอดีต : โครงการสร้างสรรค์จิตรกรรมประยุกต์เพื่อติดตั้งภายในพิพิธภัณฑ์ชาวบางกอก

Abstract

วิทยานิพนธ์เรื่อง “บรรยากาศแห่งความสงบในอดีต” เป็นการสร้างสรรค์ผลงานจิตรกรรมเพื่อประยุกต์ติดตั้งภายในพิพิธภัณฑ์ชาวบางกอกซึ่งเป็นแหล่งรวบรวมความรู้และวัตถุที่มีคุณค่าในอดีต สะท้อนลักษณะวิถีชีวิตของคนเมืองในสมัยก่อน พิพิธภัณฑ์ชาวบางกอก ตั้งอยู่ที่ เขตบางรัก กรุงเทพมหานคร เป็น 1 ใน 27 พิพิธภัณฑ์ของกรุงเทพมหานคร ที่จัดตั้งขึ้นแล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2547 โดยมีลักษณะเป็นกลุ่มอาคารบ้านเก่าที่ถูกดัดแปลงให้เป็นพิพิธภัณฑ์ เป็นบ้านพักอาศัยเดิมที่เล่าเรื่องราวเกี่ยวกับสภาพความเป็นอยู่ ของชาวบางกอกที่มีฐานะปานกลาง ในช่วงก่อนและหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 (พ.ศ. 2480 – 2500) อาคารต่าง ๆ และบริเวณโดยรอบของพิพิธภัณฑ์ชาวบางกอก ล้วนได้รับการจัดแต่งสภาพแวดล้อม และดูแลรักษาเป็นอย่างดี สีเขียวชอุ่มของต้นไม้ และความชุ่มชื้นของบ่อน้ำรอบบ้านสร้างความร่มรื่นและรื่นรมย์แก่ผู้มาเยือน แนวคิดในการจัดตั้งพิพิธภัณฑ์นี้คือ ต้องการให้พิพิธภัณฑ์เปรียบเสมือนบ้านของญาติผู้ใหญ่ที่เปิดรับให้ผู้เข้าชมได้เข้าไปเยี่ยมเยือน เพื่อนึกย้อนระลึกถึงความเงียบสงบ และวิถีชีวิตอันเรียบง่ายในอดีต โดยได้จัดแสดงวัตถุสิ่งของ ตลอดจนที่อยู่อาศัยที่เกี่ยวเนื่องกับวิถีชีวิตของชาวไทยภาคกลางในอดีตย้อนเวลากลับไปประมาณ 72 ปีที่แล้ว มีการเก็บรวบรวมข้าวของเครื่องใช้ต่าง ๆ รวมทั้งฟื้นฟูอนุรักษ์รูปแบบสถาปัตยกรรม เพื่อเป็นแหล่งศึกษาค้นคว้าแก่เยาวชนรุ่นหลังที่ต้องการเรียนรู้วิถีชีวิตของผู้คนในอดีตที่หาชมได้ยากในปัจจุบัน การประดับตกแต่งพิพิธภัณฑ์ชาวบางกอก ด้วยงานศิลปะ จะทำให้สถานที่แตกต่างจากรูปแบบพิพิธภัณฑ์ทั่วไปที่มักแสดง สาระ ความรู้เป็นส่วนใหญ่ โดยโครงการสร้างสรรค์ ผลงานจิตรกรรม เพื่อติดตั้งภายในพิพิธภัณฑ์ชาวบางกอกนี้จะเป็นการออกแบบผลงานให้เข้ามามีบทบาทและส่วนสัมพันธ์กับประโยชน์ใช้สอยของสถานที่โดยเฉพาะ เนื้อหาของงานจิตรกรรมจะสะท้อนสาระเกี่ยวกับครอบครัวและวิถีชีวิตแบบคนไทยในอดีตที่มีความอบอุ่น ความเงียบสงบเป็นหลัก ส่วนรูปแบบของผลงานจะนำเสนอเป็นจิตรกรรมแบบเหมือนจริงที่ผู้สร้างสรรค์ได้ใช้มุมมองที่พบเห็นในการดำเนินชีวิต ผสมผสานการศึกษาข้อมูลด้านรูปทรงวัตถุจากสถานที่จริง มาเป็นพื้นฐานการออกแบบผลงานให้มีลักษณะสัมพันธ์กลมกลืนกับสภาพแวดล้อมที่จะติดตั้งผลงาน เช่น การมีใช้รูปทรงวัตถุ ข้าวของเครื่องใช้ในอดีตที่ปรากฏในพิพิธภัณฑ์ มาเป็นสื่อในงานจิตรกรรมเพื่อบอกเล่าเรื่องราวที่ผ่านมาของสิ่งเหล่านั้น ส่วนโครงสร้างของสีและการจัดวางองค์ประกอบภาพจะเป็นการจำลองบรรยากาศย้อนยุคตามจินตนาการของผู้สร้างสรรค์ เพื่อแสดงออกถึงวิถีชีวิตแบบดั้งเดิมที่มีแต่ความสุข ทำให้เกิดการตระหนักถึงสิ่งที่ผู้คนในปัจจุบันอาจหลงลืมไปนั่นคือความสงบ และความอบอุ่นที่เคยมีในอดีตที่ผ่านมา

The thesis titled “Tranquility Found in Memory” is a series of paintings created for within The Bangkok Folk’s Museum in Bangkok – a collection of knowledge and valuable historical materials that reflecting urban life in the past. The Bangkok Folk’s Museum, located in Bangrak, Bangkok, is one of Bangkok’s twenty seven museums completely established in B.E. 2547. The museum is a a group of old house buildings adapted for existing residential houses retelling about the living condition of Bangkok people at moderate level before and after the Second World War (A.D. 1937-1957). The Museum of Life in Bangkok’s buildings and surrounding area has good decorating and maintenance : lush green tree and moisture of wells around the house provide visitors the pleasant shade. The art installed at The Bangkok Folk’s Museum distinguished themselves showing artworks there from others which only show general contents and knowledge mainly. Creating the project, the painting installation is a site specific design. Theme of work is applied into the role and utility related with the place, the artist gave priority to appropriate contents reflecting the subject of family and ways of life for Thai people in the past whose warmth and tranquility. The paintings painted in a realistic style, the artist expresses her perspectives found in everyday life, and using the fact of form from the real place purposely to design the art composition in relative harmony with environment of the museum, the past appliances were implemented as art media, in order to retell the history of them. It is the artist’s imagination, the color scheme of painting created as retrospect atmosphere, to depict the peaceful in former lifestyle, making present people recalled what had been disregarded, the warmth and tranquility that they ever had in the past.