เรื่องเล่าแห่งศรัทธา : การถ่ายทอดประสบการณ์ชีวิตของผู้นับถือสัทธรรมปุณฑริกสูตร จังหวัดสระบุรี

Abstract

งานศึกษาชิ้นนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาความเป็นมาของสัทธรรมปุณฑริกสูตรในประเทศไทย รวมถึงศึกษาการเข้ามามีบทบาทของสัทธรรมปุณฑริกสูตรในจังหวัดสระบุรี 2) ศึกษาเรื่องเล่าจากประสบการณ์ของสมาชิกที่นับถือสัทธรรมปุณฑริกสูตรในจังหวัดสระบุรีว่ามีส่วนทาให้ผู้คนเข้ามาศรัทธาในสัทธรรมปุณฑริกสูตรหรือไม่ โดยใช้วิธีการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพทางมานุษยวิทยาผ่านกรอบแนวคิดการวิเคราะห์เรื่องเล่า (Narrative approach) และแนวคิดเรื่องเล่าเกี่ยวกับชีวิต (life history) มาใช้ในการวิเคราะห์และตีความ ซึ่งกลุ่มเป้าหมายในการศึกษา ได้แก่ ผู้นาที่มีหน้าที่ดูแลสมาชิกภายในกลุ่ม รวมถึงผู้นาจากทางสมาคมสร้างคุณค่าในประเทศไทย และศึกษาสมาชิกที่นับถือสัทธรรมปุณฑริกสูตร จังหวัดสระบุรี โดยใช้เกณฑ์ในการคัดเลือกสมาชิกจากช่วงอายุ และระยะเวลาที่สมาชิกเข้ามาศรัทธาไม่ต่ากว่า 2 ปี จากผลการศึกษาพบว่า สัทธรรมปุณฑริกสูตรอันเป็นหลักธรรมสาคัญในพระพุทธศาสนานิกายนิชิเร็น มีรูปแบบของกิจกรรมจะมุ่งเน้นการรวมกลุ่มระหว่างสมาชิกเพื่อประกอบกิจกรรมร่วมกัน อาทิ การสวดมนต์ ออกเยี่ยมสมาชิก ศึกษาพุทธธรรม ถ่ายทอดประสบการณ์ชีวิตแก่สมาชิกและบุคคลภายนอก เพื่อส่งเสริมกาลังใจระหว่างเพื่อนสมาชิกรวมถึงยังเป็นรูปแบบของการแนะนาให้ผู้อื่นเข้ามาศรัทธามากยิ่งขึ้น โดยเรื่องเล่าส่วนใหญ่ที่สมาชิกใช้ถ่ายทอดออกมามักเป็นเรื่องเล่าเกี่ยวกับปัญหาทางเศรษฐกิจ ปัญหาทางสุขภาพ และปัญหาทางครอบครัว ซึ่งเรื่องเล่าทั้งหมดมักมีการอธิบายถึงจุดเริ่มต้นความศรัทธาของตนเอง โดยจะพบว่าสมาชิกส่วนใหญ่ที่เข้ามาศรัทธาจะถูกแนะนาจากปากต่อปากในกลุ่มเพื่อนสนิท และอีกส่วนหนึ่งเข้ามาศรัทธาจากการสืบทอดความเชื่อผ่านครอบครัว ทั้งนี้เรื่องเล่าของเหล่าสมาชิกได้มีรูปแบบการเล่าที่ค่อนข้างเป็นไปในรูปแบบเดียวกัน กล่าวคือ สมาชิกจะมีการกล่าวถึงภูมิหลังชีวิตของตนเอง วิกฤติปัญหา ชีวิตภายหลังจากศรัทธา และตั้งเป้าหมายในชีวิตที่มีต่อสัทธรรมปุณฑริกสูตรไว้แล้ว ซึ่งเรื่องเล่าต่างๆ ล้วนแฝงไปด้วยชีวิต ความคิด หรือทัศนคติของผู้เล่าอยู่ภายในเรื่องราวเหล่านั้นด้วย ดังนั้น รูปแบบของเรื่องเล่าดังกล่าวจึงมีส่วนสาคัญที่ทาให้ผู้คนเข้ามาศรัทธาในสัทธรรมปุณฑริกสูตรมากขึ้นตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน