การออกแบบพื้นที่แลกเปลี่ยนเรียนรู้ของคนเจนเนอเรชั่นวายในสวนสาธารณะ กรณีศึกษา สวนสาธารณะ ลุมพินี

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบันทางกายภาพ สังคมและเศรษฐกิจในสวนสาธารณะ ลุมพินี 2) ศึกษาความต้องการพื้นที่แลกเปลี่ยนเรียนรู้ของคนเจนเนอเรชั่นวายในสวนสวนสาธารณะ ลุมพินี และ 3) เสนอผลงานออกแบบพื้นที่แลกเปลี่ยนเรียนรู้ของคนเจนเนอเรชั่นวายในสวนสวนสาธารณะ ลุมพินี วิธีการศึกษาในครั้งนี้ ผู้วิจัยศึกษา ค้นคว้าจากเอกสาร บทความ แนวคิดและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับสวนสาธารณะมาวิเคราะห์และลงสำรวจพื้นที่จริง เพื่อให้ทราบสภาพปัจจุบันทางกายภาพ สังคมและเศรษฐกิจของสวนลุมพินี ใช้แบบสอบถามกับกลุ่มตัวอย่างซึ่งเป็นคนเจนเนอเรชั่นวายที่เข้ามาใช้พื้นที่ นำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์ด้วยวิธีการทางสถิติ สรุปผลและนำผลที่ได้จากการศึกษา มาเป็นแนวทางในการออกแบบพื้นที่แลกเปลี่ยนเรียนรู้ของคนรุ่นใหม่ ทั้งพื้นที่แลกเปลี่ยนเรียนรู้ทางสื่อออนไลน์ และพื้นที่แลกเปลี่ยนเรียนรู้ทางกายภาพ ผลการวิจัยพบว่า สภาพปัจจุบันทางด้านกายภาพของสวนลุมพินี ลักษณะการเข้าถึงพื้นที่มีความสะดวกสบาย สามารถใช้ได้หลากหลายเส้นทาง ด้วยการเดินเท้า โดยสารรถประจำทาง รถรับจ้าง รถไฟลอยฟ้า BTS รถไฟฟ้าใต้ดิน MRT รวมทั้งรถยนต์และจักรยานยนตร์ส่วนตัว ลักษณะโดยรอบของพื้นที่จะเรียกชื่อเป็นย่านต่างๆ ส่วนใหญ่เป็นอาคารพาณิชย์สูงอยู่ติดกับถนนสายหลัก มีอาคารที่พักแทรกอยู่ด้านใน มีการแบ่งพื้นที่เป็น 5 ส่วน คือ เขตบริการและเขตนันทนาการแบบใช้พละกำลัง, เขตนันทนาการแบบสงบเงียบและแบบใช้พละกำลัง, เขตนันทนาการแบบสงบเงียบฝั่งตะวันออก, เขตนันทนาการแบบใช้พละกำลัง และเขตนันทนาการแบบสงบเงียบ ฝั่งตะวันตก ในด้านสังคม การปฏิสัมพันธ์ทางสังคมเกิดขึ้นตามความประสงค์ของผู้เข้ามาใช้ กลุ่มผู้มีรายได้สูงใช้พื้นที่เพื่อออกกำลังกาย พูดคุย พบปะสังสรรค์ กลุ่มผู้มีรายได้ปานกลางใช้พื้นที่เพื่อออกกำลังกาย พักผ่อนคลายความเครียดจากการทำงาน กลุ่มผู้มีรายได้น้อยใช้พื้นที่เพื่อออกกำลังกาย พักผ่อน และประกอบอาชีพทำงานในสวนลุมพินี สำหรับลักษณะทางเศรษฐกิจ มีทั้งทางตรงและทางอ้อม ทางตรงจะเป็นการค้าขายภายในบริเวณศูนย์อาหารลุมพินี กับซุ้มขายอาหารและเครื่องดื่ม ในรูปแบบการบริการประชาชนเพื่อบริโภคภายในพื้นที่ ส่วนทางอ้อม มีการบริการให้เช่าพื้นที่ในการทำกิจกรรมในโอกาสต่างๆ เช่น การจัดงานแสดง การจัดงานในเทศกาลต่างๆ สำหรับความต้องการพื้นที่แลกเปลี่ยนเรียนรู้ทางสื่อออนไลน์ ส่วนใหญ่ต้องการทราบข้อมูลเกี่ยวกับกิจกรรมต่างๆ ที่มีในสวนลุมพินีมากที่สุด ต้องการอ่านเนื้อหาในสื่อออนไลน์ ที่มีทั้งรูปภาพจากสถานที่จริงและบทความที่ให้สาระมากที่สุด และต้องการใช้พื้นที่ในลักษณะเป็นพื้นที่กึ่งพักผ่อนกึ่งทำงานมากที่สุด ผลงานการออกแบบพื้นที่แลกเปลี่ยนเรียนรู้ทางสื่อออนไลน์ (Application) มี 2 ส่วน คือ การออกแบบตราสัญลักษณ์ และการออกแบบหน้าจอแสดงผล ในการออกแบบพื้นที่แลกเปลี่ยนเรียนรู้ทางกายภาพ (Co-Creation Space) ได้ออกแบบให้เป็นพื้นที่สำหรับพักผ่อน และสามารถนั่งทำงาน คิดงาน และแลกเปลี่ยนเรียนรู้ท่ามกลางบรรยากาศใกล้ชิดกับธรรมชาติ ที่มีสิ่งอำนวยความสะดวก เช่น ปลั๊กไฟ, WiFi ตู้ข้อมูลประชาสัมพันธ์ การออกแบบใช้รูปแบบกึ่งถาวร โดยใช้วัสดุที่เหมาะกับยุคสมัยและคนเจนเนเรชั่นวาย ที่ต้องการความสะดวกและเรียบง่าย มีความกลมกลืนกับธรรมชาติโดยรอบ จากการประเมินผลงานการออกแบบโดยผู้เชี่ยวชาญ สามารถยืนยันสมมุติฐานได้ว่าการออกแบบพื้นที่แลกเปลี่ยนเรียนรู้ของคนรุ่นใหม่ในสวนสาธารณะ กรณีศึกษาสวนสาธารณะ ลุมพินี จะสามารถตอบสนองความต้องการของคนเจนเนอเรชั่นวายที่เข้ามาใช้พื้นที่ในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ได้