กรรมวิธีของงานลายรดน้ำและลักษณะของลวดลาย : กรณีศึกษาจากมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์ วิทยาเขตเพาะช่าง

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อทำการศึกษางานลายรดน้ำ ในกรรมวิธีที่ปรับเปลี่ยนไปตามสภาพสังคมและเศรษฐกิจ รวมทั้งศึกษารูปแบบลวดลายในลักษณะต่าง ๆ ของงานลายรดน้ำที่ปราก อยู่ภายในรั้วของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์ ที่แม้ว่าโรงเรียนนี้จะเป็นโรงเรียนศิลปะไทยแห่งแรกของประเทศไทย ที่มีการเรียนการสอนวิชาลายรดน้ำในรูปแบบโบราณ แต่เมื่อสภาพสังคมและเศรษฐกิจที่เปลี่ยนไปจนส่งผลให้ลายรดน้ำแบบโบราณ ต้องปรับตัวเองให้เข้ากับยุคสมัย แต่กระนั้นก็ยังคงพยายามยึดรูปแบบเดิม ซึ่งทัศนคตินี้ ได้ส่งผลให้งานลายรดน้ำในโรงเรียน ต้องแยกออกเป็น 2 คณะ ทำให้งานวิจัยได้เสนอข้อมูล ที่แสดงให้เห็นจุดประสงค์ที่แตกต่างกัน ในการเรียนการสอนงานลายรดน้ำของทั้ง 2 คณะ และจุดประสงค์ที่ต่างกันนี้ ได้ส่งผลไปถึงรูปแบบลวดลายที่ปรากฏขึ้นในแต่ละคณะ ข้อสรุปจากผลการวิจัยมีดังต่อไปนี้ 1. โรงเรียนเพาะช่างเป็นชื่อเดิมเมื่อแรกเริ่มก่อตั้งโรงเรียนชื่อในปัจจุบันคือ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์ วิทยาเขตเพาะช่าง เป็นโรงเรียนศิลปะไทยแห่งแรกของประเทศที่มีการสอนวิชาลายรดน้ำ ตามสูตรโบราณ และได้ปรับปรุงการเรียนการสอนไปตามสภาพสังคมที่ปรับเปลี่ยนไป 2. เมื่อแยกคณะที่มีการเรียนวิชาลายรดน้ำออกเป็น 2 คณะ ทำให้จุดประสงค์ของแต่ละคณะบังคับคุณภาพ ผลงานและลวดลายที่ปรากฏออกมา 3. แม้ว่าสภาพสังคมนอกรั้วโรงเรียนจะปรับเปลี่ยนไป แต่ภายในรั้วกำแพงโรงเรียนนั้นยังพยายามที่จะยึดหลักโบราณอยู่ด้วย

This research is aimed for study the Gold-Gilt motifs. The research concentrated on the changing of trends according to economy and political situations studied from the gold-gild works in the Rajamangala University of Technology Rattanakosin. Even though, this is the first University that teaching the Original technique of Gold-Glided in Thailand, the trends of arts has been changed as well as the Gold-Glided’s motifs has to be adapted. However, the Original styles of Gold-Gilt’s motif must keep them self unchanged in order to continue the line of traditions. From this perspective, the University has spitted in to two faculties. This research will shows both sides of perspectives from both faculties that resulting to the different styles of there works. The conclusion of this research are as follow. 1. “Pochchang” School is the original name of Rajamangala University of Technology Rattanakosin Pochchang Campus. This is the first University in Thailand that teaching the art of Gold-Gild both modern and original styles. 2. After the split of two faculties, the different perspective has driven results of Gold-Gilt’s motifs to two different styles. 3. Even though, the trends of arts have been changed, the traditional styles have to be kept unharmed from the varied of outside world’s trends.