ศิลปกรรมและรูปทรงสันนิษฐาน วัดพระนอน ตำบลคลองสวนพลู อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

Abstract

การศึกษาเรื่อง "ศิลปกรรมและรูปทรงสันนิษฐาน วัดพระนอน ตำบลคลองสวนพลู อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา" จะมุ่งเน้นศึกษารูปแบบของงานศิลปกรรมทั้งงานสถาปัตยกรรมและพระนอนที่พบภายในวัดเพื่อทำการกำหนดอายุสมัยและสร้างรูปแบบสันนิษฐานของวัดพระนอน โดยวัดพระนอนแห่งนี้สามารถกำหนดอายุสมัยได้ตั้งแต่สมัยอยุธยาตอนต้นระยะปลาย ถึงอยุธยาตอนปลาย สำหรับพระนอนที่เป็นศิลปกรรมที่สำคัญที่สุดภายในวัดนั้น ผู้ศึกษาได้ทำการศึกษาคติของการสร้างพระพุทธรูปนอนในสมัยอยุธยาว่าสร้างเนื่องในคติใด โดยจะทำการเปรียบเทียบรูปแบบกับพระนอนอื่นๆ รวมทั้งตำนานของพระพุทธรูปปางต่างๆเพื่อนำมาวิเคราะห์กับพระนอนที่วัดพระนอนเพื่อนำมาสนับสนุนการวิเคราะห์ รวมทั้งการกำหนดอายุสมัยของวัดให้มีน้ำหนักมากยิ่งขึ้น โดยจากการศึกษาพระนอนที่วัดแห่งนี้สันนิษฐานว่าสร้างตามคติของปางโปรดอสุรินทราหูซึ่งเป็นพุทธประวัติตอนหนึ่งของพระพุทธเจ้าที่แสดงปาฏิหาริย์แก่อสุรินทราหู โดยจะเป็นรูปแบบเฉพาะของพระนอนในศิลปะอยุธยา ส่วนรูปแบบสันนิษฐานของวัดนั้นจะมีการผสมกันระหว่างอยุธยาตอนต้นและตอนปลายโดยสามารถแบ่งได้เป็นช่วงแรกสร้างและช่วงบูรณะวัด เจดีย์ประธานนั้นจะเป็นรูปแบบของเจดีย์ทรงแปดเหลี่ยมตามแบบอยุธยาตอนต้นและยังคงรูปแบบเดิมไว้แต่มีการพอกเพื่อขยายองค์เจดีย์ ส่วนวิหารพระนอนจะมีรูปแบบที่ผ่านการบูรณะมาแล้วคือเป็นรูปแบบของวิหารสมัยอยุธยาตอนปลาย อันแสดงให้เห็นว่ามีการใช้งานวัดอย่างต่อเนื่องจนกระทั้งถึงช่วงเสียกรุงครั้งที่ 2 ในปี พ.ศ. 2310 ทำให้วัดนี้ถูกทิ้งร้างจนมาถึงปัจจุบัน