การศึกษารูปแบบสถูปเจดีย์ในสมัยรัชกาลที่ 4

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษารูปแบบสถูปเจดีย์ในสมัยรัชกาลที่ 4 ทั้งในเขตกรุงเทพฯ และในเขตต่างจังหวัด พบทั้งหมด 34 วัด ในการวิจัยครั้งนี้ผู้วิจัยได้ใช้การวิเคราะห์ข้อมูลแบบพรรณนา (Description Method) ในการเก็บเอกสารเบื้องต้นและข้อมูลภาคสนามสำหรับการวิเคราะห์รูปแบบสถูปเจดีย์ในสมัยรัชกาลที่ 4 ผู้วิจัยใช้วิธีวิจัยแบบวิเคราะห์ (Analytical Research) ทั้งภาพถ่ายและวาดภาพลายเส้นประกอบในการเปรียบเทียบรูปแบบทางสถาปัตยกรรมสถูปเจดีย์ เพื่อให้สะดวกในการแบ่งกลุ่ม ผลของการศึกษารูปแบบสถูปเจดีย์ในรัชกาลที่ 4 สรุปได้ 3 รูปแบบ คือ เจดีย์ทรงลังกา เจดีย์ทรงเหลี่ยมย่อมุม และเจดีย์หมวดเบ็ดเตล็ด คติการวางตำแหน่งเจดีย์ส่วนมากแล้วจะนิยมวางพระเจดีย์ตั้งอยู่หน้าพระอุโบสถ พระเจดีย์ตั้งอยู่หลังพระอุโบสถ และพระเจดีย์ตั้งอยู่กึ่งกลางระหว่างพระอุโบสถและพระวิหาร สำหรับคติการสร้างสถูปเจดีย์ในสมัยรัชกาลที่ 4 คล้ายกับสมัยอยุธยา

Studying and analysing of the architectural styles of the stupas in Bangkok and other areas – especial the Rattanakosin Period in the reign of King Rama IV of which the stupas were set up in a number of thirty – four temples, were the purpose of this research. To study and collect the detailed literature, the researcher used the Discription Method for researching the initial data and the field study ; in addition, he obtained the performance of the Analylical Research for analysing the stupa styles of the fourth reign. According the expedient division of the sample groups which the researcher had to study in comparison the architectural styles of stupas, he presented this analysis with photographs and drawing to draw the execution of line in the different styles and a through going analysis of styles from the photographic models. The result of this research was able to summarize the models of the stupas and the relic towers, the Fourth Reign, if three styles as the following : 1. The rounded arch style (the bell figure) 2. The multi – rebated styles 3. The miscellaneour styles Besides studying of its styles is important, its position in which setting up should be commented that depended on mysticism. So the summary of its position which is the favorite, that is : (a) To set the stupa up in front of the monastic building (b) To set the stupa up behind the monastic building (c) To set the stupa up between the monastic building and the monastic hall The consummation in building the stupas and the relic towers in the Fourth Reign Period is same as the Ayudhya Period.