การบูรณะปฏิสังขรณ์พระปฐมเจดีย์ : กรณีศึกษาจากเอกสารจดหมายเหตุ

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา เรื่อง การบูรณะปฏิสังขรณ์พระปฐมเจดีย์จากเอกสารจดหมายเหตุ ที่มีอายุตั้งแต่รัชกาลที่ 4 มาถึงการบูรณะปฏิสังขรณ์ครั้งใหญ่ในรัชกาลที่ 9 ในสำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ หมายรับสั่ง จดหมายเหตุ (แบบโบราณ) ในกลุ่มหนังสือตัวเขียนและจารึก สำนักหอสมุดแห่งชาติ จดหมายเหตุท้องถิ่นของวัดพระปฐมเจดีย์ จังหวัดนครปฐม และสัมภาษณ์บุคคลผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง และนำมาจัดทำเป็นเครื่องมือช่วยค้นเอกสารจดหมายเหตุประเภทปฏิทินเอกสาร เพื่ออำนวยความสะดวกต่อการสืบค้น ทำให้เข้าถึงเอกสารตามที่ต้องการได้สะดวกรวดเร็ว และครบถ้วน นอกจากนี้ยังเป็นการช่วยอนุรักษ์เอกสารต้นฉบับให้คงอยู่ยาวนานยิ่งขึ้นด้วย ผลการศึกษาวิจัยสามารถรวบรวมข้อมูล และนำมาจัดทำเครื่องมือช่วยค้นเอกสารจดหมายเหตุ ประเภทปฏิทินเอกสาร ได้จำนวน 245 ข้อมูล ซึ่งประกอบด้วย เอกสารจดหมายเหตุ 2 ประเภท คือ เอกสารจดหมายเหตุประเภทลายลักษณ์อักษร ได้แก่ หมายรับสั่ง จดหมายเหตุ (แบบโบราณ) สารตรา และหนังสือราชการแบบปัจจุบัน และเอกสารโสตทัศนจดหมายเหตุ ได้แก่ ภาพถ่าย แถบบันทึกเสียง แผนที่ และแบบแปลน เอกสารจดหมายเหตุเหล่านี้ นำมาวิเคราะห์และจัดทำเครื่องมือช่วยค้นประเภทปฏิทินเอกสาร ที่ทำให้ทราบประวัติการบูรณะปฏิสังขรณ์พระปฐมเจดีย์ ตลอดจนสิ่งก่อสร้างอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องโดยรอบบริเวณพระปฐมเจดีย์ได้ตามลำดับเหตุการณ์ ตั้งแต่ พ.ศ. 2396-พ.ศ. 2524

The purpose of the thesis is to study the restoration of Prapathomchedi Pagoda from archives in the reign of Rama IV to the grand restoration during the reign of Rama IX within the National Archives and ancient Thai manuscripts within the Manuscripts and inscriptions Group at the National Library. Other sources include the local archives of Prapathomchedi Temple in Nakonpathom Province and an interview with a staff member of the Fine Arts Department. After studying, the data was arranged in a calendar format in order to assist researchers in finding and accessing needed documents easily, rapidly and more completely. In addition, the calendar helps to preserve the original documents. After collecting and analyzing data from 1853 A.D. to 1981 A.D., a total of 245 entries were made into the calendar format. The documents can be divided into two groups : textual archives which consist of ancient Thai manuscripts and government documents and audio-visual archives which consist of photographs, sound recordings, maps and plans. These archives, when arranged in the calendar, allow us to understand the chronological history of the restoration of Prapathomchedi Pagoda, along with the buildings and other related things in the surrounding areas.