เพลงสมัยนิยมเขมร : ภาษาและภาพสะท้อนวัฒนธรรม

Abstract

เพลงสมัยนิยมเขมรที่นำมาวิจัยนี้ เป็นเพลงที่สำรวจแล้วว่า ได้รับความนิยมในปัจจุบัน จำนวน 390 เพลง จำแนกตามช่วงเวลาการแต่งเป็น 2 ช่วงเวลา คือ ช่วงที่ 1 เริ่มตั้งแต่ก่อนได้รับเอกราชจากฝรั่งเศส ถึงสมัยเขมรแดง ปี ค.ศ. 1953 – 1975 ช่วงที่ 2 เริ่มหลังยุคเขมรแดง ปี ค.ศ. 1979 – ปัจจุบัน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิเคราะห์ ลักษณะทั่วไป เนื้อหา การใช้ภาษา การใช้กระบวนการจินตภาพ และภาพสะท้อนวัฒนธรรมโดยเสนอผลการวิจัยแบบพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่า พัฒนาการของเพลงสมัยนิยมเขมร มีการเปลี่ยนแปลงไปตามช่วงเวลาเนื้อหาของเพลงมี 6 ลักษณะ คือ เนื้อหาความรัก ให้แง่คิดคติสอนใจ พรรณนาสถานที่ สนุกสนานขบขัน ประเพณีเทศกาล สะท้อนภาพสังคม เพลงสมัยนิยมเขมรมีที่มาจาก 2 แหล่ง คือ มาจากวรรณกรรมสิ่งบันเทิง และมาจากสิ่งบันเทิงต่างประเทศ การใช้ถ้อยคำในเพลงสมัยนิยมเขมรแบ่งได้เป็น 2 ลักษณะ คือ การใช้ถ้อยคำโดยอิงกับขนบการแต่งบทร้อยกรอง ได้แก่ การใช้คำซ้ำ คำซ้อน คำอุทาน คำลงท้าย คำเลียนเสียงธรรมชาติ และการใช้ถ้อยคำโดยอิงกับความหมายและเนื้อความ ได้แก่ การใช้คำต่างประเทศ คำสรรพนาม ศัพท์กวี ภาษาปาก เพลงสมัยนิยมเขมร มีการใช้กระบวนการจินตภาพ 3 ลักษณะ คือ การกล่าวตรงไปตรงมา การใช้ภาพพจน์เปรียบเทียบ ได้แก่ อุปมา อุปลักษณ์ บุคคลาวัต สัญลักษณ์ สัมพจนนัย สหลักษณ์ สมญานาม นามนัย การใช้ภาพพจน์วาทศิลป์ ได้แก่ สมมุติภาวะ ภาวะแย้ง อติพจน์ การอ้างอิง คำถามวาทศิลป์ เพลงสมัยนิยมเขมร สะท้อนภาพวัฒนธรรมใน 6 ลักษณะ คือ ความเชื่อ ค่านิยมประเพณี และการละเล่น ลักษณะหญิงชาย การงานอาชีพ และระบบนิเวศ จากการศึกษาเปรียบเทียบเพลงสมัยนิยมทั้ง 2 ช่วง มีทั้งที่มีเนื้อหา การใช้ภาษา การใช้กระบวนการจินตภาพและภาพสะท้อนวัฒนธรรมทึ่เหมือนกันในบางลักษณะและต่างกันในบางลักษณะ

The purpose of the study was to analyze contents, language use, imagery, and cultural reflections in Khmer popular songs. The data were obtained from a survey of Khmer popular songs, totally 390 popular Khmer songs were studied. These songs can be grouped in two periods : before the independence from France up to the Khmer Rouge period (1953-1975) and after the Khmer Rouge period to present (1979-present). The results revealed that Khmer popular songs developed through time. In terms of contents, there were six major categories : love, moral teachings, landscape description, amusement, festivals and social reflections. Regarding the source of the songs, there were two major influences : Khmer literature and entertainment ; and foreign entertainment. With regard to wording, there were two types. The first one was based on the traditional Khmer poetry, which included anaphora, repetition, exclamation, ending particles, onomatopoeia. The second type was the wording based on meaning and content of words. This included foreign words, pronouns, poetic words and colloquial words. In figurative speech, there were three types : direct sayings, imagery which included simile, metaphor, personification, symbol, synecdoche. Synaesthesia, antonomasia, methonymy and rhetorical figure, which were apostrophe, antithesis, hyperbole, allusion, rhetorical question. Finally, the cultural reflection found in Khmer popular songs can be classified in six types : beliefs, social values, customs and games, gender characteristics, occupations, and ecology. The comparative study of Khmer popular songs in two periods showed that some characteristics in content, language use, imagery and cultural reflections were the same and some were different.