องค์สมมติเจ้าแม่กวนอิม : ตัวแทนแห่งความเชื่อและความศรัทธาของชาวปากน้ำโพ อำเภอเมือง จังหวัดนครสวรรค์

Abstract

การศึกษาเรื่ององค์สมมติเจ้าแม่กวนอิม : ตัวแทนแห่งความเชื่อและความศรัทธาของชาว ปากน้ำโพ อำเภอเมือง จังหวัดนครสวรรค์ มีจุดประสงค์เพื่อศึกษาวิถีชีวิต และความเชื่อของชาวไทย เชื้อสายจีน ในปากน้ำโพ จังหวัดนครสวรรค์ เพื่อศึกษาความเป็นมาและวิวัฒนาการของการคัดเลือก องค์สมมติเจ้าแม่กวนอิม ตลอดจนรายละเอียดของขั้นตอนและรูปแบบการคัดเลือกองค์สมมติเจ้าแม่ กวนอิม ปากน้ำโพ จังหวัดนครสวรรค์ เพื่อศึกษาการเป็นองค์สมมติเจ้าแม่กวนอิม โดยอ้างอิงจาก แนวคิดชุดสัญลักษณ์ โดยมุ่งเน้นที่ตัวแบบของ (mode! of และตัวแบบสำหรับ (model for) ซึ่งเป็น แนวคิดของคลิฟฟอร์ด เกียร์ซ และศึกษาสังคมและเศรษฐกิจที่เชื่อมโยงกันผ่านบทบาทขององค์สมมติ เจ้าแม่กวนอิม ปากน้ำโพ จังหวัดนครสวรรค์ โดยมีการศึกษาผ่านการลงพื้นที่ ภาคสนาม และ สัมภาษณ์กลุ่มเป้าหมายที่เกี่ยวซ้องทั้งหมด 13 คน แบ่งเป็นทั้งหมด 4 กลุ่ม คือ กลุ่มที่ 1 องค์สมมติ เจ้าแม่กวนอิม ประจำปี 2563-2564 กลุ่มที่ 2 อดีตองค์สมมติเจ้าแม่กวนอิม กลุ่มที่ 3 ผู้เข้าคัดเลือก องค์สมมติเจ้าแม่กวนอิม ประจำปี 2563-2564 และกลุ่มที่ 4 กลุ่มผู้ที่อาศัยอยู่ในอำเภอเมือง จังหวัด นครสวรรค์ ที่เคยเข้าร่วมงานประเพณีแห่เจ้าพ่อ-เจ้าแม่ปากน้ำโพมากกว่า 2 ครั้งขึ้นไป ผลจากการศึกษาพบว่า องค์สมมติเจ้าแม่กวนอิมนั้นมีบทบาทที่โดดเด่นในด้านความเชื่อ มากกว่าทางโลก คล้ายกับบทบาทกุมารี (Kumar) ของประเทศเนปาล โดยรูปแบบและบทบาททุก อย่างขององค์สมมติเจ้าแม่กวนอิมถูกจำลองมาจกเจ้าแม่กวนอิมโดยตรง ทั้งลักษณะทางกายภาพ และรูปแบบวิถีปฏิบัติบางส่วนที่ถูกนำประกอบเข้ากับตำนานเจ้าแม่กวนอิม ผู้ศึกษาได้นำแนวคิดตัว แบบสำหรับ (mode! for) และตัวแบบของ (mode! o! ของคลิฟฟอร์ด เกียร์ซ มาอธิบายรูปแบบ ความเชื่อเจ้าแม่กวนอิมและรูปแบบขององค์สมมติเจ้าแม่กวนอิม นอกจากนี้กระบวนการที่ได้มาซึ่ง องค์สมมติเจ้าแม่กวนอิมยังถูกเชื่อมโยงเข้ากับความเชื่อของชาวจีน ในเรื่องของการเสี่ยงทายต่อเทพเจ้า ทำให้ชาวปากน้ำโพเชื่อว่า องค์สมมติเจ้าแม่กวนอิมเป็นผู้ที่มาจากการคัดเลือกของเทพเจ้า โดยตรง ทำให้องค์สมมติเจ้าแม่กวนอิมมีบทบาทที่พิเศษและแตกต่างไปจากบทบาทอื่น ๆ ในงาน ประเพณีแห่เจ้าพ่อ-เจ้าแม่ปากน้ำโพ นอกจากนี้บทบาทขององค์สมมติเจ้าแม่กวนอิมทางด้านความ เชื่อยังแสดงให้เห็นผ่านการปรากฏตัวในงานประเพณีแห่เจ้าพ่อ-เจ้าแม่ปากน้ำโพขององค์สมมติเจ้าแม่ กวนอิม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในวันแห่กลางวัน ที่องค์สมมติเจ้าแม่กวนอิมจะนั่งอยู่บนขบวนแห่ พร้อม ทำท่าปางประทานพร เปรียบเสมือนกำลังแสดงการโปรดมนุษย์ของเจ้าแม่กวนอิม ทำให้เกิดภาพที่ ชาวปากน้ำโพหลายคน ตั้งแต่วัยเด็กไปจนถึงวัยชรายกมือพนมไหว้องค์สมมติเจ้าแม่กวนอิม เมื่อขบวน องค์สมมติเจ้าแม่กวนอิมเคลื่อนผ่าน จึงอาจกล่าวได้ว่า องค์สมมติเจ้าแม่กวนอิม เป็นตัวแทนแห่งความเชื่อและความศรัทธาของชาวปากน้ำโพ อำเภอเมือง จังหวัดนครสวรรค์ อย่างแท้จริง