พระนิพพาณโสตร์ : การศึกษาเชิงวิเคราะห์

Abstract

พระนิพพาณโสตร์ เป็นวรรณกรรมที่เกี่ยวกับพระพุทธประวัติและตำนานพระบรมธาตุนครศรีธรรมราช กล่าวเริ่มเรื่องตั้งแต่การถวายพระเพลิงพระพุทธเจ้า ในขณะนั้น มีพระอรหันต์ลอบเข้าไปนำพระทันตธาตุ (พระเขี้ยวแก้ว) จากจิตกาธาน (เชิงตะกอน) นำไปให้พระเจ้าสิงหราช ต่อมาเกิดศึกแย่งชิงพระทันตธาตุระหว่างพระเจ้าสิงหราชกับท้าวชาธิบดี พระเจ้าสิงหราชจึงให้นางเหมชาลาและท้าวทนธกุมารซึ่งเป็นพระธิดาและโอรส นำพระทันตธาตุไปยังเกาะลังกา ในระหว่างเดินทางเรือสำเภาเกิดอับปางลง ต้องมาขึ้นบกที่หาดทรายแก้วอพักอยู่ที่นั่นระยะหนึ่งแล้วจึงนำพระทันตธาตุนั้นไปลังกา ต่อมาพระเจ้าลังกาให้พี่น้องทั้งสองเดินทางกลับไปบ้านเมืองตามเดิม และให้นำเอาพระบรมสารีริกธาตุจำนวน 1 ทะนาน มาสร้างสถูปไว้ที่หาดทรายแก้วด้วย ซึ่งเป็นที่พี่น้องทั้งสองเคยฝังพระทันตธาตุไว้ ต่อมาสถานที่นั้นมีการสร้างพระเจดีย์ คือ พระบรมธาตุและเกิดเมืองนครศรีธรรมราชนั่นเอง วิทยานิพนธ์นี้ได้ทำการวิจัยจากเอกสารต่าง ๆ เพื่อทราบความเป็นมาทั้งหมดโดยเริ่มตั้งแต่ พระไตรปิฎก มหาวงษ์ ถูปวงศ์ นิทานพระพุทธสิหิงค์ ตำนานมูลศาสนา ชินกาลมาลีปกรณ์ สังคีติยวงศ์ ปฐมสมโพธิกถา ศาสนวงศ์ ตำนานพระบรมธาตุนครศรีธรรมราช และเรื่องนิพพาณโสตร์ที่เป็นวรรณกรรมภาคใต้อีก 4 ฉบับ

Niphanasot is a literary work relating to the life of the Buddha and the legend about the Buddha’ s relics of Nakhon Si Thammaraj. The work begins with the cremation of the Buddha where an Arahanta stole his toothrelic (Pra Kheo Kaew) from the funeral pyre and gave it to King Singharaj. Later, there was a fight between King Singharaj and King Chathibodi. In order to own that toothrelic, King Singharaj ordered his daughter, Hemajala and his son, Thontakumarn (Pali = Dantakumara) to bring the toothrelic to Lanka Island. On the way, the ship was wrecked. Landing on a crystal beach, they stayed there for a period of time and then brought the toothrelic to Lanka. Afterwords, the King of Lanka sent them back to their hometown. They brought with them one thanan (1 litre) of the bone-relics in order to build a stupa on the crystal beach on which they once buried the toothrelic. Later, a stupa of the Great Relics was constructed there and the Town of Nakhon Si Thammaraj was founded. This thesis is the result of a documentary research on the works beginning with the Three Pitaka, the Mahavamsa, the Thupavamsa, the story of Sihinga Buddha Image, the story of the Origin of Buddhism, the Jinakalamalipakarana, the Prathomsomphodhikatha, the Sasanavamsa, the legend about Buddha ‘ s relics of Nakhon Si Thammaraj and the four versions of the Niphanasot, a literary work of southern Thailand.