จิตรกรรมเรื่องพระพุทธประวัติและเวสสันดรชาดกผลงานของครูเหม เวชกร

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์ที่จะศึกษาภาพงานจิตรกรรมที่เป็นผลงานของครูเหม เวชกร ซึ่งอยู่ในช่วงสมัยรัชกาลที่ 6 ถึงรัชกาลที่ 7 ทั้งนี้เลือกศึกษาเฉพาะเรื่องพระพุทธประวัติและเวสสันดรชาดก โดยทำการตรวจสอบเนื้อหางานวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องและศึกษาเปรียบเทียบภาพงานจิตรกรรมแนวไทยประเพณีแบบแผน จิตรกรมแนวไทยประยุกต์ที่ร่วมสมัยกัน ทั้งนี้ยังรวมถึงศิลปะร่วมสมัยและปัจจัยแวดล้อมของสังคมในยุคนั้นด้วย ผลที่ได้จากการศึกษาสรุปได้ว่า เนื้อหาและแรงบันดาลใจที่นำมาเขียนเป็นภาพงานจิตรกรรม คือ การกลับไปเขียนภาพที่มีเรื่องราวแบบปรัมปราคติ ที่ผสมผสานเทคนิคแนวคิดแบบตะวันตกกับแบบไทย โดยนำแรงบันดาลใจเหล่านั้นมาประยุกต์ใช้จนเกิดเป็นแนวทางในการเขียนภาพที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตน ทั้งนี้ลักษณะรูปแบบภาพจิตรกรรมของครูเหมถูกถ่ายทอดออกมาด้วยความเรียบง่าย ถือเป็นลักษณะรูปแบบของภาพงานจิตรกรรมที่เป็นงานราษฎร์ อันมีจุดประสงค์หลัก คือ การใช้ภาพจิตรกรรมเป็นสื่อช่วยเผยแพร่เรื่องราวทางพระพุทธศาสนาให้แก่ประชาชนทั่วไป ซึ่งเนื้อหาที่สะท้อนภาพภาพงานจิตรกรรม ยังคงนำเสนอเรื่องทางพระพุทธศาสนาในแง่ของความศักดิ์สิทธิ์และปาฏิหาริย์ มากกว่าการสั่งสอนเพื่อชี้แจงให้เห็นแนวทางของการหลุดพ้นด้วยการรักษาศีล สมาธิ และปัญญา

The purpose of this thesis is to study the work of Hem Vejakorn’s within King Rama VI to King Rama Vii. Studying only the life of Buddha and vessantara jataka painting by invertigate the subject matter that related and compare between the Thai tradition painting and Thai contemporary applied. And also include the contemporary art and period condition. The result of the study can summarize that subject matter and the inspiration that brought the mural painting is going back to pain the picture about the principle ancient by integrated East and Thai technique by brought these inspiration applied to pain the personal identity painting. And so the style of the painting of Hem Vejakorn transmitted the simplicity is the characteristic of the masses painting. The purpose is to use these painting to communicate the story of the Buddhism to the public. The story that reflect to the painting still presented the story of the Buddhism in the holy and miracle more than explain the way to liberation by observe the precepts, concentration and wisdom.