คีตาอาศรม (Geeta Ashram Thailand) : พื้นที่ธำรงอัตลักษณ์ของคนอินเดียพลัดถิ่นในไทย

Abstract

งานศึกษาฉบับนี้เป็นการศึกษากลุ่มคนอินเดียพลัดถิ่นในไทยที่มาประกอบศาสนพิธีหรือเข้าร่วมกิจกรรมต่างๆ ของสมาคมคีตาอาศรมแห่งประเทศไทย โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ของคนอินเดียพลัดถิ่นในไทยที่มาประกอบศาสนพิธีที่สมาคมคีตาอาศรมแห่งประเทศไทย 2) เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมา ระบบความเชื่อ และพิธีกรรมของสมาคมคีตาอาศรมแห่งประเทศไทย 3) เพื่อศึกษาบทบาทของสมาคมคีตาอาศรมแห่งประเทศไทยในฐานะพื้นที่ธำรงอัตลักษณ์ของคนอินเดียพลัดถิ่นในไทย โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพผ่านการสัมภาษณ์คนอินเดียพลัดถิ่นในไทยที่มาประกอบศาสนพิธีที่สมาคมคีตาอาศรมแห่งประเทศไทยในสาขาอาชีพและช่วงวัยที่แตกต่างกันจำนวน 12 คน และคณะกรรมการของสมาคมคีตาอาศรมแห่งประเทศไทยจำนวน 4 คน ด้วยกรอบแนวคิดคนพลัดถิ่น (Diaspora) และแนวคิดชาติพันธุ์ธำรง (Ethnicity) ผลการศึกษาพบว่า คนอินเดียพลัดถิ่นในไทยอพยพเข้าสู่ประเทศไทย เนื่องจากปัจจัยทางสังคม การเมือง และเศรษฐกิจ คนอินเดียพลัดถิ่นในไทยที่มาประกอบศาสนพิธีที่สมาคมคีตาอาศรมแห่งประเทศไทยนั้นเป็นชาวอินเดียพลัดถิ่นที่อาศัยอยู่ในย่านสุขุมวิท และส่วนใหญ่อพยพมาจากรัฐอุตตรประเทศที่นับถือไวษณพนิกาย คนอินเดียพลัดถิ่นในไทยยังคงธำรงรักษาอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ของตนไว้อย่างชัดเจน โดยมีครอบครัวเป็นปัจจัยสำคัญ และมีความภาคภูมิใจในการแสดงออกผ่านภาษา อาหารการกิน ศาสนา และการแต่งกาย ยังนิยมแต่งงานกับกลุ่มชาติพันธุ์เดียวกัน ขณะเดียวกันก็มีการปรับเปลี่ยนอัตลักษณ์บางอย่างเข้ากับบริบทสังคมไทย การแสดงออกถึงความจงรักภักดีต่อชาติ ศาสน์ กษัตริย์ คนอินเดียพลัดถิ่นที่เกิดและเติบโตบนแผ่นดินไทยมักมีสำนึกในความเป็นอินเดียและความเป็นไทยอยู่ในตัว ทาให้มีการเลื่อนไหลในการแสดงออกถึงอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์และเลือกนำเสนออัตลักษณ์แตกต่างไปตามบริบท คนอินเดียพลัดถิ่นในไทยยังคงมาประกอบศาสนพิธีในช่วงสุดสัปดาห์และเข้าร่วมเทศกาลทางศาสนาต่างๆ เช่น เทศกาลนวราตรี, เทศกาลมหาศิวราตรี และเทศกาลโฮลี เป็นต้น คีตาอาศรมจึงเป็นพื้นที่สำคัญของคนอินเดียพลัดถิ่นในไทยในการพบปะพูดคุยกับกลุ่มคนชาติพันธุ์เดียวกัน เกิดการสร้างเครือข่ายในกลุ่มชาติพันธุ์ซึ่งเอื้อผลประโยชน์ในด้านเศรษฐกิจ เป็นพื้นที่ในการแสดงอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ของตนเอง ทาให้เด็กอินเดียพลัดถิ่นรุ่นใหม่ได้ซึมซับภาพจำลองของแผ่นดินมาตุภูมิและเกิดสำนึกทางชาติพันธุ์ ด้วยเหตุนี้ คีตาอาศรมจึงเป็นหนึ่งในกลไกสำคัญต่อการธำรงอัตลักษณ์ของคนอินเดียพลัดถิ่นในไทยและช่วยเชื่อมต่อคนอินเดียพลัดถิ่นในไทยเข้ากับแผ่นดินมาตุภูมิ