การจัดการพิพิธภัณฑ์กายวิภาคศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ

Abstract

การศึกษาเรื่องการจัดการพิพิธภัณฑ์กายวิภาคศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประวัติและการดำเนินการของพิพิธภัณฑ์กายวิภาคศาสตร์ และศึกษาปัญหาของการจัดการพิพิธภัณฑ์การวิภาคศาสตร์ และจัดทำแนวทางการปรับปรุงและการจัดการพิพิธภัณฑ์กายวิภาคศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ระเบียบวิธีการวิจัยคือ การเก็บข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์บุคคลที่เกี่ยวข้อง จำนวน 5 คน และเก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถามกับนิสิตคณะแพทยศาสตร์ จำนวน 199 ชุด จำแนกและวิเคราะห์เนื้อหา 3 ด้าน ดังนี้ รูปแบบการจัดแสดงภายในพิพิธภัณฑ์ การจัดสรรพื้นที่สำหรับนิทรรศการ และการจัดการพิพิธภัณฑ์ ผลการศึกษาพบว่า 1. พิพิธภัณฑ์กายวิภาคศาสตร์เป็นพิพิธภัณฑสถานภายในมหาวิทยาลัยที่เป็นพิพิธภัณฑ์เฉพาะทางทางการแพทย์ และเป็นพิพิธภัณฑ์ที่มีการจัดแสดงวัตถุที่ถาวร เนื่องจากวัตถุที่จัดแสดงภายในเป็นอวัยวะในร่างกายที่รักษาด้วยวิธีการกำซาบด้วยสารพลาสติก (Plastination) จากการวิเคราะห์แบบสอบถามพบว่า 2. พิพิธภัณฑ์มีวัตถุประสงค์ในการจัดแสดงเพื่อให้สำหรับนิสิตแพทย์ใช้ประกอบการเรียนการสอนรายวิชามหกายวิภาคศาสตร์ โดยการจัดแสดงภายในมีระบบตามหลักการทางการวิภาคศาสตร์ ซึ่งวัตถุชิ้นส่วนที่จัดแสดงสามารถจับต้องได้ มีความปลอดภัย พิพิธภัณฑ์กายวิภาคศาสตร์ให้คุณค่าทางวิชาการแก่นิสิตแพทย์ที่มาชมภายในพิพิธภัณฑ์ และสามารถเป็นแหล่งเรียนรู้ตลอดชีวิตให้กับนิสิตแพทย์ 3. ส่วนแนวทางในการพัฒนา มีดังนี้ พิพิธภัณฑ์กายวิภาคศาสตร์ควรมีการจัดตั้งคณะกรรมการบริหารพิพิธภัณฑ์เพื่อการบริหารจัดการและขอสนับสนุนงบประมาณสำหรับเป็นการลงทุน และค่าใช้จ่ายการปรับปรุงการจัดแสดงในการจัดทำวัตถุชิ้นส่วน และจัดหาครุภัณฑ์เพิ่มเติม สำหรับห้องพิพิธภัณฑ์เพื่อสำหรับเป็นแหล่งเรียนรู้ ค้นคว้าเพิ่มเติมสำหรับนิสิตแพทย์ และจัดให้มีเจ้าหน้าที่หรือบุคลากรที่มีความรู้ด้านกายวิภาคศาสตร์และการจัดการพิพิธภัณฑ์เพื่อดำเนินการเฉพาะทางด้านกายวิภาคศาสตร์ คือ การชำแหละ (Dissection) ชิ้นส่วนอวัยวะร่างกายมนุษย์เพื่อนำมาทำเป็นวัตถุจัดแสดงในพิพิธภัณฑ์

The purposes of the Study of Management of Anatomical Museum, Faculty of Medicine, Srinakharinwirot University are 1) to study the history and operation of Anatomical Museum 2) to study the problem of managing the Anatomical Museum and 3) to develop guidelines for improving and managing the Anatomical museum. The sample of this study composes of 5 related groups of Department of Anatomy towards the interviews including the sophomore and junior levels of 199 medical students in academic year of 2013 towards the questionnaires and field study in exhibition area covering Part A : Gross Anatomy, Part B : Embryology, Part C : Histology and Part D : Neuroanatomy. The data were analyzed by divided into 3 parts such as model exhibits inside the museum, exhibition space allocation for museum management and museum management. The results of this study are as follows : 1. The anatomical museum of Faculty of Medicine, Srinakharinwirot University is a specific medical university museum and the museum has focused on the exhibitions of persistent objects with Plastination method. 2. The objectives of anatomical museum aim to be used for medical students learning in a gross anatomy course. Moreover, the exhibitions concerned within the system based on anatomical principles. The object parts exhibit tangible security. 3. The Anatomical museum has a high value to medical students and can be sourced as a lifelong learning place for medical students. The guideline for the improvement and development of museum should be established the museum committee for fund raising and providing staffs or personnel who have an anatomical expertise to dissected parts of human body organs to be an object in a museum exhibition.